Van Sint Jacobiparochie tot Hichtum: identiteitsfraude onder boeren komt vaak voor

Ineens worden er onder jouw naam allerlei spullen te koop aangeboden. De identiteitsfraude waarvan de Hannema-boeren slachtoffer werden staat niet op zichzelf volgens de MKB Cyber Campus. „Dit komt verdraaid veel voor.”

Een Albanees, een Pool en een Duitser gaan naar Eastrum om een trekker te kopen. Het lijkt het begin van een slechte grap, maar melkveehouder Auke Sybren Wienia maakte het afgelopen juli mee. Ze klopten bij hem aan de deur en hadden soms al een aanbetaling van vierduizend euro gedaan. Alleen had hij helemaal geen trekker te koop.

Zijn verhaal lijkt heel veel op dat van Johannes, Berend en Piet Hannema uit Hichtum, Hantum en Tzum die al weken worden gebeld over nepadvertenties die op hun naam staan. Johannes kreeg zes keer bezoek van vooral Franstalige Belgen die een (mini)trekker kwamen ophalen.

Twee jaar eerder maakte Jos Faassen uit Sint Jacobiparochie ook iets vergelijkbaars mee. „Het was op 2 januari. Ik liep naar de koeien en zag ineens een paar Polen die een trekker wilden ophalen. Ze waren opgelicht.”

‘Het komt verdraaid veel voor’

Het verbaast Erik Miedema van MKB Cyber Campus uit Leeuwarden niet dat uitgerekend boeren slachtoffer zijn van identiteitsfraude. „We hebben een beveiligingscheck uitgevoerd onder tweehonderd agrariërs en daaruit bleek dat het bewustzijn van de beveiligingsrisico’s op digitaal vlak in deze branche niet zo groot is.”

Hij wil daarmee niet zeggen dat deze specifieke boeren hun beveiliging niet goed op orde hadden. „Maar we hebben ook bij makelaars een beveiligingscheck gedaan en in deze branche was men toch iets beter bewust van het risico op bijvoorbeeld hackers.”

Miedema wijst bijvoorbeeld op onzorgvuldig gebruik van wachtwoorden. „We zagen bijvoorbeeld dat de merknaam van de melkrobot in combinatie met nul of een ander cijfer vaak gebruikt werd als wachtwoord voor de melkrobot. Zo’n wachtwoord is snel te achterhalen.”

Fraudeurs kunnen via het nummer van de Kamer van Koophandel (KvK) van een bedrijf veel gegevens achterhalen. „Je hebt dan al snel het adres, mailadres en een telefoonnummer. Hier is wel discussie over. Een oplossing zou bijvoorbeeld zijn om het KvK-nummer af te schermen en een soort bedrijfsnummer in te stellen dat wel openbaar is.”

Zo’n extra nummer heeft dan een vergelijkbaar beveiligingsfunctie als het documentnummer van een paspoort. „Daar heb je niet veel aan zonder het burgerservicenummer.”

Identiteitsfraude voorkomen

Wat kun jezelf doen om identiteitsfraude te voorkomen? Wees kritisch op welke, vooral persoonlijke, informatie je online plaatst, zegt Miedema. „Als je op sociale media aangeeft dat je op vakantie bent, dan kan dat interessante informatie zijn voor inbrekers. Denk er goed over na wat de risico’s zijn van de informatie die je deelt.”

De verantwoordelijkheid moet echter niet alleen bij de burger gelegd worden, vindt Ebbers. „De burger moet zich veilig kunnen voelen. Het instellen van twee-factorverificatie bij het verstrekken van adresgegevens bij een bestelling kan bijvoorbeeld helpen.”

Gesnapt door agenten te beledigen

De boeren hebben inmiddels aangifte gedaan. Maar de boeren Hannema worden nog altijd lastiggevallen. Zo lag er afgelopen zaterdag een aangetekende brief op de mat bij Johannes van een gedupeerde die zijn aanbetaling terugeist en anders „andere maatregelen” zou treffen.

Wienia werd ongeveer een maand lastiggevallen, daarna stopte het. „De lêste kear wie in moanne lyn.” Faassen had het geluk dat de dader – een man uit Utrecht– tegen de lamp liep toen hij een paar agenten beledigde. „Toen kwam ook de oplichtingszaak aan het licht.”

Het past in het beeld dat Ebbers van dergelijke zaken heeft. „Je ziet vaak dat lang niet elke individuele zaak wordt onderzocht omdat daar simpelweg de tijd niet voor is. Maar af en toe komt er dan één fraudeur aan het licht waaraan weer allemaal andere zaken gerelateerd kunnen worden.”

Kvk-nummer

Overigens is het nog maar de vraag of de genoemde boeren slachtoffer werden van een hack. „Identiteitsfraude is een van de meest gemelde vormen van cybercrime”, zegt onderzoeker digitale veiligheid bij bedrijven Sander Ebbers van de Thorbecke Academie, onderdeel van NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden.

Bron Leeuwarder Courant