SV Friesland-oprichter Jan Kooistra (77) was meer dan het bruisende hart van de hardloopvereniging

De kist, met daarin het lichaam van Jan Kooistra, werd niet per lijkwagen vervoerd van zijn huis in Sint Jacobiparochie naar Andringastate te Marsum. Het gebeurde, volkomen vanzelfsprekend, met de bus van SV Friesland.

De op 26 september overleden Jan Kooistra (hij werd 77) wás immers deze sportvereniging, die mede op zijn initiatief op 1 april 1980 het levenslicht aanschouwde en sindsdien duizenden hardlopers ‘trakteerde’ op wedstrijden in alle soorten en lengtes.

Velen van hen vormden vorige week een erehaag bij het afscheidscentrum-crematorium, als laatste eer voor de man die tijdens de indrukwekkende dienst (met een staande ovatie van enkele minuten) een icoon werd genoemd en wiens zorgzaamheid, sociale karakter, arbeidsethos en bevlogenheid werden geroemd.

‘Mensenmens’

Met Jan Kooistra is ‘het bruisende hart van SV Friesland overleden’, aldus bestuurslid Anita van der Wal. Vergeten mag evenwel niet worden dat hij veel meer was dan dat. Deze in Oosterbierum geboren ‘mensenmens’ was niet alleen 44 jaar bestuurslid, speaker, organisator, redacteur en wat al niet meer in dienst van de vereniging die op zijn hoogtepunt ruim duizend leden telde.

Jan Kooistra kon niet schaatsen, maar was wel bestuurslid van de ijsclub, regelde wedstrijden en liet geen scheur in de ijsvloer onbehandeld. Hij was dijkwachter voor Rijkswaterstaat, betrokken bij de dorpsfeesten en de intocht van Sinterklaas en 25 jaar medeorganisator van de Bildtse sportweken. Als ‘socialist met een groot hart’ zette Jan Kooistra zich tevens met hart en ziel in voor vakbond FNV. Het leverde hem onderscheidingen op die hem met trots vervulden. Hij werd in 2005 benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. De Atletiekunie, SV Friesland en de FNV maakten hem erelid.

Jan Kooistra in 2002 bij de start van de Bonifatiusloop in Dokkum. Foto: LC

Jan Kooistra had het altijd zo druk, dat hij bijna dagelijks betreurde dat een etmaal slechts 24 uur telt. ,,Hij was een levenslange snelwandelaar, een geboren werker met altijd ongelooflijke haast’’, sprak vriend en voorganger Peter Glim uit Hippolytushoef. ,,Heit kon niet stilzitten. Als hij langskwam, had hij nauwelijks tijd voor een bakje koffie’’, vertelde dochter Bonnie. Niet voor niets werd tijdens de afscheidsdienst het nummer Opzij van Herman van Veen ten gehore gebracht.

‘Rotsvast vertrouwen in God’

Dat werd gevolgd door twee nummers van De Kast, gezongen door ‘loopvriend’ Syb van der Ploeg, en Vaste rots van mijn behoud. Dit was volgens Glim het favoriete lied van Jan Kooistra, ,,die niet met zijn geloof te koop liep, maar dat vertaalde in zijn inzet voor de medemens.’’ Het ‘rotsvaste vertrouwen in God’ zorgde ervoor dat Jan Kooistra ervan overtuigd was om zijn grote liefde Josefien ‘terug te zien in het hiernamaals’.

Jan en de in maart 2021 overleden Josefien Kooistra-Zeeders waren 52 jaar getrouwd. Ze schonken het leven aan twee dochters en twee zonen en mochten acht kleinkinderen verwelkomen. Saillant: Jan en Josefien zijn beiden op een donderdag gestorven, om drie uur ’s middags.

De op 29 november 1946 geboren Jan Kooistra groeide op in een arm gezin. Tot ongeveer z’n veertiende dacht hij Jan Alkema te heten, naar Douwe Alkema (1913-2006), de tweede man van zijn al op 53-jarige leeftijd overleden moeder Bottje Pietersma. Op school droeg hij ook die naam. Toen Jan naar het stadhuis van Franeker ging om zijn werkvergunning te regelen (rechtstreeks vanaf de lagere school), maakten ambtenaren hem duidelijk dat er geen Jan Alkema bestond. Hij hoorde wie zijn vader was, fietste naar hem toe voor een handtekening en ging als slachter aan de slag. Jan hield contact met zijn biologische vader, ‘maar voor mij was Douwe mien hait ’, zo noteerde hij in een van de talrijke verslagen die hij over zijn leven vol sportieve belevenissen fabriceerde.

Jan en Josefien Kooistra tijdens de coronacrisis in 2020, toen Jan via een speciale verbinding het erelidmaatschap van de Atletiekunie kreeg uitgereikt. Foto: LC

Snelwandelen

Snelwandelen werd zijn passie. Hij had er aanleg voor. Wat heet: Jan Kooistra (lid van de LAT, de Lange Afstands Tippelaars) maakte tot ver buiten Friesland indruk. Tien keer volbracht hij de wedstrijd Amsterdam-Leeuwarden over 150 kilometer, altijd binnen 24 uur. In Frankrijk won hij een wedstrijd over 215 kilometer, in Engeland had hij voor een snelwandeltocht van 160 kilometer slechts 19 uur nodig.

Mede door een operatie aan spataderen kwam aan die carrière een einde, maar dat vormde meteen het begin van SV Friesland. Met Josefien (‘mijn vrouw uit duizenden’) aan zijn zijde werd vrijwel wekelijks een hardloopwedstrijd georganiseerd. Die moesten laagdrempelig zijn (betaalbaar) en geschikt voor zowel topper als recreant.

Allemaal konden ze bij de finish rekenen op een warm onthaal, want ook als microfonist was Jan Kooistra (in 1997 grondlegger van de populaire Berenloop op Terschelling) onovertroffen. Meteen na de meet lagen sinaasappels en bananen klaar en was er bouillon en thee. Mede vanwege die gastvrijheid nam vrijwel iedere deelnemer voor lief dat een parcours niet altijd de voorgeschreven lengte had.

Ondertussen werkte Jan Kooistra 45 jaar als slachter, tot wel zestig uur per week. De jaren in Amsterdam waren vanwege het gereis niet altijd makkelijk. Als hij een schaap had geslacht, kon het gebeuren dat de moederloze lammetjes mee naar huis werden genomen. Leuk voor de kinderen. Bonnie: ,,Heit was gek op dieren, bij ons thuis leek het soms wel een kinderboerderij.’’ Dat de afscheidsdienst op 4 oktober plaatsvond (dierendag) zou hun vader zeer hebben gewaardeerd, aldus de kinderen.

De familie Kooistra in 2002, toen ze samen 250 jaar SV Friesland waren. Vanaf links: Jan, Josefien, Christina Wijkhuis-Kooistra, haar man Anton, Bonnie Valk-Kooistra, man Jouke Valk en Johan Kooistra. Foto: Niels Westra

Zij werden door hem allemaal met het ‘hardloopvirus’ besmet. Dochter Christina: ,,Met SV Friesland kregen we er een hardloopfamilie bij.’’ Ook van de schoonzonen en -dochters werd verwacht dat ze hun sportieve steentjes bijdroegen.

De kleinkinderen van Jan en Josefien volgden automatisch. Opa’s oogappel Christiaan (zoon van Bonnie en Jouke Valk) is inmiddels een evenementenbureau begonnen en organiseerde de Leeuwarder Zomer- en Wintermarathon. Wie anders dan Jan Kooistra, die in 2017 herstelde van prostaatkanker, fungeerde als speaker, ondanks dat de jaren gingen tellen. Zijn niet aflatend enthousiasme zal gemist worden.

Bron Leeuwarder Courant